Evrensel, kabul edilir gerçekler bulmak üzere içinde yaşadığımız Dünyayı keşfetmemizi sağlayan bilim ile yaratıcılık ve hayal gücümüzün ifadesi olan sanatı birbirinden ayırmak imkansızdır. Sanatın tüm alanları için geçerli olan bu durum söz konusu müzik ve hatta koro müziği olunca derin bir boyut kazanır. Peki siz koroda şarkı söylemenin ruhumuza hitap etmesinden başka bedenimizin kimyasına katkıları neler hiç merak ettiniz mi? Meraklı bir kimyager/korist olarak toplulukta şarkı söylerken yaşadığım deneyimlerden yola çıkarak akademisyenlerin bu konuda neler yaptıklarını biraz araştırdım.
Bilim insanları bu alanda tahmin ettiğimden çok daha fazla araştırma yaparak geçmişten günümüze bir arada müzik yapmanın insanın ruhuna ve bedenine olan etkilerini incelemişler. McGill Üniversitesi Psikoloji bölümünden Prof. Dr. Daniel Levitin, kültürler ve tarih boyunca müziğin insanlığı nasıl geliştirdiği hakkında kitaplar da yazmış. Müzik ile uzaktan yakından ilgili herkesin kütüphanesinde olması gereken bu iki güzel kaynağı da inceleyebilirsiniz.
Sinir bilimci Prof. Dr. Levitin’e göre; on binlerce yıldır önemli bir insan özelliği olan grup halinde şarkı söylemek aslında herkesin katıldığı bir topluluk kurma egzersizidir. Batı dünyasında salon müzik kültürünün oluşması ile insanların topluluk halinde şarkı söyleme davranışı, yerini en iyi olanın solist olduğu, diğerlerinin seyirciler olarak sessizce dinlediği bir aktiviteye evrilmiştir. Levitin’e göre, bu durum oldukça utanç verici bir eylemdir çünkü herkes şarkı söyleyebilir ve insanoğlunun evrimsel tarihine en uygun olanı, topluluk halinde söylemektir. Ayrıca, grup halinde şarkı söylemek insanın sadece ruhu için iyi değil, bedeni için de çok iyi bir aktivitedir. Şarkı söylerken nefes alma sıklığını kontrol etmeye odaklanma önemli bir beceri olmanın yanı sıra beynimizin duygu, dikkat ve beden farkındalığı ile bağlantılı kısımlarını harekete geçirmeye de yardımcı olur. Gruplar halinde şarkı söylerken birbirini dinleme eyleminin, katılımcıların beyin tepkilerinin birbirleriyle senkronize olmasına neden olduğunu ifade eder. Sizce haksız mı? Koro ile prova yaparken veya sahnede beraber şarkı söylerken bu duyguyu sizler nasıl yaşadınız?
Yapılan nörolojik araştırmalar, koroda şarkı söylediğimizde beynimizin Oksitosin salgıladığını göstermektedir.
“Sarılma veya sevgi hormonu” olarak anılan bu karmaşık formüllü kimyasal, sosyal bağla ilgilidir ve beraber şarkı söylerken oluşan birliktelik ve arkadaşlık duygularını ortaya çıkarır. Koroda beraber prova yaparken veya sahnede birlikte şarkı söylerken bu kimyasalı ne kadar ürettiğimizi düşünsenize.
Oksitosin, ayrıca bağışıklık sistemimizi de güçlendirir ve kalıcı bir sakinlik ve güvenlik hissi verir. Stresle savaşmaya, ilişkileri geliştirmeye ve uzun süreli olumlu duyguları teşvik etmeye yardımcı olur. Pandemi öncesi, koroda söylediğimiz her şarkı ile bağışıklık sistemimizi güçlendirmemiz ne kadar yerinde bir yatırım olmuş.
Levitin’e göre şarkı söylemenin iyileştirici gücü “doğru nefes” alımıyla beynimize giden oksijen miktarındaki artışta gizli. İşte burada, bize bıkmadan doğru nefes diyerek hatırlatma yapan sevgili şeflerimizin kulaklarını çınlatıyorum.
Bu konuda başka bir araştırma Melbourne Üniversitesi’nde klinik nöropsikolog ve Psikolojik Bilimler Okulu başkanı olan Sarah Wilson tarafından yapılmış. Wilson, şarkı söylediğimizde, beynimizin büyük bölümlerinin aktiviteyle “aydınlandığını” ifade ederek, şarkı söylerken beynin nasıl tepki verdiğini inceleyen bir çalışma yürüttü.
Wilson, “Beyinde oldukça geniş bir şekilde dağıtılmış bir şarkı ağı “ olduğunu vurguluyor. Konuştuğumuzda, beynimizin sadece dil ile uğraşan yarım küresi harekete geçerken, şarkı söylediğimizde beynin her iki tarafı da hayat bulur. Ayrıca Wilson’ın araştırmalarında şarkı söylediğimizde, beynimizin duygu ağlarının da dahil olduğunu görüyoruz. Ses ve artikülasyon üretmek için ihtiyacımız olan hareketleri kontrol eden bölgeler de aydınlanıyor. Bu araştırmanın koro müziği yapanlar üzerinde tekrar edilmesi durumunda beynin aydınlanmayan kısımlarının tespit edilmesi daha kolay olur sanki.
Diğer bilimsel araştırmalar, koroda şarkı söylemenin nöro kimyamızı da değiştirdiğini göstermektedir. Topluluk halinde sevdiğiniz bir şarkıyı söylerken, beynimizin sinir hücrelerindeki bilgi akışını sağlayan küçük kimyasal iletkenlerden serotonin ve dopamin adı verilen iki güçlü nörotransmitter sayısında artış gözlenir.
Dopamin, hedeflerimiz, arzularımız ve ihtiyaçlarımız için harekete geçme motivasyonu sağlar ve onlara ulaşırken zevk duygusunu yaşatır.
Sizce çoğu insanın koroda şarkı söylemeyi antidepresan kullanımına eşdeğer bulması bir tesadüf olabilir mi?
Serotonin, pek çok araştırmacıya göre seviyesinde dengesizlik olduğunda kişinin ruh halini depresyona yol açacak şekilde etkilebilirken, üretiminde ise antidepresan etkiye sahip olan önemli bir kimyasaldır.
Kısaca, koroda şarkı söylerken harekete geçen dopamin beynin zevk merkezini harekete geçirirken, serotonin genellikle depresyonu önler. Pandeminin karşımıza çıkardığı zorunlu karantinanin ilk günlerinde İtalya’da insanların balkonlarda topluca söylediği görüntüler sanırım bu bilgilerden sonra sizi hiç şaşırtmamıştır.
Koroda şarkı söylemenin sosyal bağlar kurmaya yardımcı olmasının yanında bizleri daha sağlıklı hale getirebileceğini öğrendiğimize göre gelin hep beraber şarkı söylemeye ve iyileşmeye devam edelim.
Kaynakça:
2021, https://www.youtube.com/watch?v=-c7d5W0_NPA&feature=youtu.be. Accessed 7 Feb 2021.
“The Science Behind Why Choir-Singing Is Good For You | CBC Radio”. CBC, 2021, https://www.cbc.ca/radio/blogs/the-science-behind-why-choir-singing-is-good-for-you-1.4594292.
“The New Science Of Singing Together”. Greater Good, 2021, https://greatergood.berkeley.edu/article/item/science_of_singing.
Comments